Laaggeletterdheid op de werkvloer: hoe ga je ermee om?

Tijdens mijn eerste baan als keurmeester in de glastuinbouw kwam ik een situatie tegen die me altijd is bijgebleven. Een pruimenteler kwam naar me toe zonder de benodigde aanvoerstaat (een formulier dat wordt gebruikt in de glastuinbouw om informatie te geven over een partij producten die wordt geleverd). In het geval van deze teler had hij die nodig voor zijn partij pruimen. Geen probleem, dacht ik, ik had een reservestaat in de borstzak van mijn jas. Toen bleek hij ook geen pen bij zich te hebben. Ook dat was snel opgelost; ik gaf hem mijn pen. Maar toen werd het lastiger. Hij zei dat zijn vrouw normaal gesproken de aanvoerstaat invulde. "Geen punt," zei ik, "het is heel eenvoudig. Hier vul je dit in, en daar dat." Terwijl ik hem dit uitlegde, keek ik hem goed aan. Zijn blik sprak boekdelen: hij leek verward en ongemakkelijk. Het was meer dan alleen een gebrek aan voorbereiding. Hij wist niet hoe hij de staat moest invullen. Ik bood maar aan het formulier voor hem in te vullen. Later sprak ik over deze situatie met mijn hoofdkeurmeester. Ik vermoedde dat de teler analfabeet was, iemand die moeite heeft met lezen en schrijven. Mijn hoofdkeurmeester bevestigde dit. Hij vertelde dat dit probleem in de omgeving van de teler bekend was, maar dat de man zelf er niet voor uitkwam. In plaats daarvan redde hij zich met kleine leugentjes en ontwijkend gedrag.

Deze pruimenteler was niet de enige. 22% van de tuinders, kwekers en hoveniers is laaggeletterd en maar liefst 34% van de hulpkrachten zijn laaggeletterd in de landbouw. Ondanks de grote groep mensen die hiermee te maken heeft, zie ik dat er vaak schaamte en taboe is over dit onderwerp. Als werkgever of leidinggevende kun jij een belangrijke rol spelen in het signaleren en aanpakken van laaggeletterdheid binnen het bedrijf. In deze blog leg ik daarom uit wat laaggeletterdheid is, hoe je het herkent en wat je kunt doen om je medewerkers te ondersteunen.